Thế nào là một sức khỏe tốt?

MINH  LUÂN
www.khoahoc.net

Để có một sức khỏe tốt, phải chăng chỉ cần có huyết áp và lượng đường huyết bình thường, nhịp tim từ 60 đến 80 mỗi phút là được ? Việc xét nghiệm có đảm bảo cho chúng ta một cuộc sống lâu dài không trục trặc không ?

        Một vài số liệu thống kê khiến chúng ta chóng mặt : 1/5 người dân Pháp bị huyết áp cao. Miền bắc và miền đông nước Pháp có 20% số dân bị béo phì. Người miền nam dù thanh mảnh hơn nhưng cũng có đến 1/10 dân số bị nặng cân và 4% dân Pháp bị tiểu đường. Chúng ta có thể kéo dài thêm danh sách này đến mức chẳng còn người nào có thể khẳng định rằng mình hoàn toàn khỏe mạnh cả. Thế mà vẫn có 85% người Pháp dám tự nhận rằng họ rất khỏe khoắn. Đối với đa số chúng ta, sức khỏe có thể tóm gọn trong câu : chẳng có gì đáng thông báo. Cảm thấy khỏe mạnh trước tiên là như thế; ảnh chụp X-quang không phát hiện điều gì đáng ngờ ở các cơ quan. Một tình trạng mà người ta không lo ngại cho đến khi nó có sự thay đổi. một cuộc điều tra của Cao ủy Y tế cho thấy rằng đối với đa số người, khỏe mạnh tức là biết yêu cuộc sống và làm được điều người ta mong muốn.

        Nhưng hạnh phúc và tự do không phải dễ định lượng. Theo giới chức y tế, các yếu tố ấn định sự sống của chúng ta cần đến những định nghĩa có thể đo lường. Vì thế theo Viện Hàn lâm Y khoa, sức khỏe trước tiên là một chuỗi các con số : 60 đến 80 nhịp tim mỗi phút, thân nhiệt 370 C, mức đường huyết 1g/lít… Khi xác định những giới hạn không nên vượt qua để bảo vệ cho động mạch của chúng ta, Viện Hàn lâm Y khoa cũng đưa ra các phương cách cần phải noi theo hay tránh để có cuộc sống khỏe mạnh.

        Huyết áp : Khi đo huyết áp tức là bác sĩ sẽ đo áp suất máu trong các động mạch của bạn. Những trị số đó được tính bằng milimét khối thủy ngân. Nơi người lớn, một huyết áp bình thường không nên vượt quá 9 cho trị số tối thiểu và 14 cho trị số tối đa. Giữa 14 và 16 hay giữa 9 và 9,5, đó là huyết áp giới hạn cần phải theo dõi. Nhưng không có gì chứng minh rằng cần phải điều trị bằng thuốc men. Thường thì chỉ cần một chế độ kiêng khem thích hợp.

        Nếu vượt quá trị số giới hạn, đó là cao huyết áp thực sự. Những con số đó tăng theo độ tuổi. Cao huyết áp tạo dễ dàng cho các tai biến tim mạch và suy thận. Trong đa số trường hợp, chứng cao huyết áp gây tổn hại mà không có triệu chứng gì rõ rệt cả. Người ta gọi đó là “tên sát nhân âm thầm”.

        Tuy nhiên trước khi chẩn đoán về cao huyết áp, cần phải chắc chắn rằng chứng đó là thường trực bởi vì một số thay đổi về huyết áp có thể xảy ra trong những trường hợp như stress, gắng sức, hút thuốc lá, uống cà-phê, sau khi ăn…

        Thể trọng : Để biết rằng thể trọng của một người là bình thường, bác sĩ sẽ tính chỉ số IMC bằng cách chia trọng lượng (tính bằng kg) cho bình phương của chiều cao (tính bằng mét). Thể trọng bình thường khi IMC nằm giữa 18,5 và 25. Dưới số đó bạn bị xem như “quá gầy”. Chẳng có gì nguy hiểm cả trừ phi có sự gầy ốm đột ngột. Nếu IMC trên 25, bạn hơi thừa kí đấy, nhưng nếu bạn không có vấn đề về huyết áp hay tiểu đường thì chẳng có gì phải lo ngại. Khi nào con số đó vượt quá 30 người ta mới nói đến béo phì. Tình trạng này khuyến khích các tai biến tim mạch và tiểu đường.

        Tuy nhiên có người mập phần trên, có người béo phần dưới. Khi lượng mỡ thừa càng nằm ở phần cao, nguy cơ tim mạch càng lớn. Để biết được bạn thuộc loại béo mập nào, bác sĩ chia vòng eo cho vòng mông. Tỉ số này phải nhỏ hơn 0,8 nơi phụ nữ và 0,9 ở đàn ông. Vượt quá số đó tức là đang có sự béo mập trên, nguy hiểm đấy !

        Máu :  Xét nghiệm máu cho ra rất nhiều thông số :

        - Trong 1mm3 máu có từ 4 đến 5,5 triệu hồng cầu.

        - Trong 1mm3 máu có từ 4.000 đến 10.000 bạch cầu đủ loại. Khi con số này quá cao tức là có sự nhiễm khuẩn.

        - Trong 1mm3 máu có từ 150.000 đến 450.000 tiểu cầu. Nếu trị số này thấp, có thể tủy xương bị tổn hại hoặc khi dùng thuốc có độc tính.

        - Lượng hémoglobine trong 100ml máu phải trên 12g nơi phụ nữ và 13g nơi đàn ông.

        - Tỉ lệ thể tích hồng cầu (hématocrite) phải thấp hơn 47% nơi phụ nữ và 54% nơi đàn ông. Nếu tỉ số này quá thấp chứng tỏ có sự thiếu máu.

        - Mức đường huyết khi đói là từ 0,8 đến 1,2g/lít. Nếu lượng này quá thấp có thể dẫn đến hôn mê; còn quá cao thì có nguy cơ tiểu đường.

        - Mức cholestérol trong máu khoảng 2,5g/lít. Nếu cao hơn người ta rất dễ bị xơ vữa động mạch hay nhồi máu, viêm động mạch chi dưới.

        - Lượng enzyme gamma GT giúp ta biết được tình trạng của gan hay khi uống rượu. Mức bình thường đối với phụ nữ là từ 8 đến 28 đơn vị quốc tế/lít và từ 5 đến 18 nơi đàn ông. Một số người có mức này cao gấp 2 hay 5 lần mức bình thường nhưng vẫn không có biểu hiện bệnh lý gì.

        Nước tiểu : Nước tiểu tập trung tất cả các chất thải và độc tố mà cơ thể cần thải ra : urée, créatinine, muối khoáng, acid uric, hormone, enzyme, vitamine… Nhưng không nên cóoặt prôtêin hay chất đường. Thận hoạt động bình thường sẽ không có dấu vết của prôtêin trong nước tiểu. Còn khi có sự hiện diện của chất đường, đó là bệnh tiểu đường.

        Dù sao cũng nên nhớ một điều : ngay cả một xét nghiệm đắt tiền nhất cũng không bao giờ có thể đảm bảo 100% rằng chúng ta sẽ tránh được mọi bệnh tật. Người ta có thể bị nhồi máu ngay cả khi mức cholestérol bình thường. Thật ra khái niệm khỏe mạnh không nói lên điều gì cả. Một người bị tiểu đường và mỗi ngày tiêm insulin nhưng vẫn sinh hoạt bình thường thì có thể gọi là bệnh không ? Có và không. Anh ta vẫn khỏe khoắn dù có bệnh nhưng được chữa trị. Xét cho cùng, với các chứng nhức đầu, sâu răng, dị ứng, sổ mũi hay thấp khớp, tất cả chúng ta đều là bệnh nhân cả.



                                                                                                             MINH LUÂN

                                                                                                        (theo ça m’intéresse)