Sun Tzu's Art of War (Tôn Tử Binh Pháp )
Chapter 10. Terrain - Chương 10: Địa hình
1
Sun Tzu said: We may distinguish six kinds of terrain, to wit:
Tôn Tử nói: ta có thể phân biệt sáu loại địa hình để xem xét:
(1) Accessible ground;
Địa hình thông suốt
(2) entangling ground;
Địa hình vướng mắc
(3) temporizing ground;
Địa hình tạm thời
(4) narrow passes;
Đường hẹp
(5) precipitous heights;
Vách cheo leo
(6) positions at a great distance from the enemy.
Vị trí ở xa đất địch
2
Ground which can be freely traversed by both sides is called ACCESSIBLE.
Địa hình mà cả hai bên đều có thể đi qua gọi là THÔNG SUỐT
3
With regard to ground of this nature, be before the enemy in occupying the raised and sunny spots, and carefully guard your line of supplies. Then you will be able to fight with advantage.
Với địa hình này, chiếm chỗ cao và có ánh sáng mặt trời trước kẻ địch, cẩn mật canh phòng đường vận lương. Bấy giờ ta có thể nắm phần lợi khi chiến đấu.
4
Ground which can be abandoned but is hard to re-occupy is called ENTANGLING.
Địa hình có thể rút đi nhưng khó tái chiếm gọi là VƯỚNG MẮC
5
From a position of this sort, if the enemy is unprepared, you may sally forth and defeat him. But if the enemy is prepared for your coming, and you fail to defeat him, then, return being impossible, disaster will ensue.
Với địa hình này, nếu địch không phòng, ta có thể tấn công bất ngờ và đánh bại chúng. Tuy nhiên nếu địch có phòng bị và ta không thắng địch, bấy giờ rút lui là không thể, ta ắt thảm bại
6
When the position is such that neither side will gain by making the first move, it is called TEMPORIZING ground.
Khi một nơi mà hai bên đều không thể chiếm nếu ra tay trước, đấy gọi là địa hình TẠM THỜI
7
In a position of this sort, even though the enemy should offer us an attractive bait, it will be advisable not to stir forth, but rather to retreat, thus enticing the enemy in his turn; then, when part of his army has come out, we may deliver our attack with advantage.
Địa hình này, dẫu địch dụ ta cũng chớ động binh mà nên rút, bằng cách này ta dụ địch tiến chiếm; bấy giờ chờ cho một phần quân địch tiến ra, ta có thể tấn công ắt nắm lấy phần lợi
8
With regard to NARROW PASSES, if you can occupy them first, let them be strongly garrisoned and await the advent of the enemy.
Với ĐƯỜNG HẸP, nếu có thể ta chiếm trước, đồn trú vững vàng và chờ địch đến.
9
Should the army forestall you in occupying a pass, do not go after him if the pass is fully garrisoned, but only if it is weakly garrisoned.
Nếu địch chiếm trước một cửa ải, chớ đánh nếu ải này được bố phòng nghiêm ngặt, chỉ tấn công nếu địch phòng thủ yếu
10
With regard to PRECIPITOUS HEIGHTS, if you are beforehand with your adversary, you should occupy the raised and sunny spots, and there wait for him to come up.
Với địa hình CHEO LEO, nếu ta chiếm trước địch, nên chiếm chỗ cao ráo sáng sủa, bấy giờ chờ địch đến
11
If the enemy has occupied them before you, do not follow him, but retreat and try to entice him away.
Nếu địch chiếm trước ta, đừng tiến đánh, nhưng rút lui và dụ địch chuyển quân khỏi nơi này
12
If you are situated at a great distance from the enemy, and the strength of the two armies is equal, it is not easy to provoke a battle, and fighting will be to your disadvantage.
Nếu ta đóng quân xa nơi địch, và lực lương hai bên ngang ngửa nhau, điều này không dễ cho việc khiêu chiến, tiến đánh sẽ bất lợi.
13
These six are the principles connected with Earth. The general who has attained a responsible post must be careful to study them.
Sáu điều trên là nguyên tắc về Địa Hình. Tướng có trách nhiệm phải nghiên cứu kỹ lưỡng
14
Now an army is exposed to six several calamities, not arising from natural causes, but from faults for which the general is responsible. These are:
Một đội quân đối mặt với sáu thảm họa không bởi tự nhiên, mà bởi từ những sai lầm của vị tướng cầm đầu. Đó là:
(1) Flight;
Tan tác
(2) insubordination;
Bất tuân
(3) collapse;
Sụp đổ
(4) ruin;
Hủy hoại
(5) disorganization;
Vô tổ chức
(6) rout.
Hoảng loạn
15
Other conditions being equal, if one force is hurled against another ten times its size, the result will be the FLIGHT of the former.
Các yếu tố khác như nhau, nếu một lực lượng đối chọi với một lực lượng khác đông gấp 10 lần, kết quả sẽ bị TAN TÁC.
16
When the common soldiers are too strong and their officers too weak, the result is INSUBORDINATION. When the officers are too strong and the common soldiers too weak, the result is COLLAPSE.
Khi binh sĩ mạnh mẽ nhưng chỉ huy yếu kém, kết quả là BẤT TUÂN. Khi chỉ huy mạnh mẽ nhưng binh sĩ yếu đuối, kết quả là SỤP ĐỔ.
17
When the higher officers are angry and insubordinate, and on meeting the enemy give battle on their own account from a feeling of resentment, before the commander-in-chief can tell whether or no he is in a position to fight, the result is RUIN.
Khi chỉ huy nổi giận và bất tuân, gặp địch mà giao tranh không theo mệnh lệnh chỉ huy, kết quả là HỦY HOẠI
18
When the general is weak and without authority; when his orders are not clear and distinct; when there are no fixes duties assigned to officers and men, and the ranks are formed in a slovenly haphazard manner, the result is utter DISORGANIZATION.
Khi tướng nhu nhược và không có quyền hành; khi mệnh lệnh không nghiêm minh; khi trách nhiệm trên dưới không phân minh, cấp bậc lộn xộn, kết quả là VÔ TỔ CHỨC
19
When a general, unable to estimate the enemy's strength, allows an inferior force to engage a larger one, or hurls a weak detachment against a powerful one, and neglects to place picked soldiers in the front rank, the result must be ROUT.
Khi một tướng không thể đoán được sức mạnh của địch quân, để một lực lượng kém đối chọi với một lực lượng hùng hậu, hoặc lấy một lực lượng yếu chống một lực lượng mạnh, không đặt quân tinh nhuệ làm tiên phong, kết quả là HOẢNG LOẠN
20
These are six ways of courting defeat, which must be carefully noted by the general who has attained a responsible post.
Có sáu cách đưa đến thất bại, tướng lãnh chịu trách nhiệm phải cẩn thận suy xét
21
The natural formation of the country is the soldier's best ally; but a power of estimating the adversary, of controlling the forces of victory, and of shrewdly calculating difficulties, dangers and distances, constitutes the test of a great general.
Địa hình tự nhiên là đồng minh tốt nhất của binh sĩ; nhưng khả năng phán đoán được đối phương mới nắm phần thắng, khéo léo tính toán được những khó khăn, nguy hiểm và khoảng cách, đó là những điều thử sức một tướng tài.
22
He who knows these things, and in fighting puts his knowledge into practice, will win his battles. He who knows them not, nor practices them, will surely be defeated.
Ai biết những điều này và áp dụng chúng nơi trận mạc sẽ thắng. Ai không biết những điều này, và không áp dụng chúng sẽ bại
23
If fighting is sure to result in victory, then you must fight, even though the ruler forbid it; if fighting will not result in victory, then you must not fight even at the ruler's bidding.
Nếu cầm chắc thắng, dẫu có lệnh không cho đánh cũng đánh; nếu thấy sẽ thua, dẫu có lệnh đánh cũng không đánh
24
The general who advances without coveting fame and retreats without fearing disgrace, whose only thought is to protect his country and do good service for his sovereign, is the jewel of the kingdom.
Người tướng tiến không cầu danh lui không sợ nhục, người chỉ biết bảo vệ quê hương và phục vụ cho đất nước, là bảo vật của quốc gia.
25
Regard your soldiers as your children, and they will follow you into the deepest valleys; look upon them as your own beloved sons, and they will stand by you even unto death.
Đối xử với binh sĩ như con, họ sẽ theo ta đến chân trời góc bể; xem họ như quý tử thì họ sẽ sống chết cùng ta.
26
If, however, you are indulgent, but unable to make your authority felt; kind-hearted, but unable to enforce your commands; and incapable, moreover, of quelling disorder: then your soldiers must be likened to spoilt children; they are useless for any practical purpose.
Tuy nhiên, nếu, nuông chiều nhưng không có kỹ luật; từ tâm nhưng không thể áp đặt mệnh lệnh; và hơn nữa, không có khả năng giải quyết rối loạn: lúc ấy binh sĩ như những đứa con được nuông chìu; họ không thể dùng trong bất cứ mục đích thực chiến nào
27
If we know that our own men are in a condition to attack, but are unaware that the enemy is not open to attack, we have gone only halfway towards victory.
Nếu chỉ biết quân sĩ của ta ở trong điều kiện có thể đánh, nhưng không nhận biết địch không cho ta cơ hội tấn công, ta chỉ nắm nửa phần thắng
28
If we know that the enemy is open to attack, but are unaware that our own men are not in a condition to attack, we have gone only halfway towards victory.
Nếu biết địch cho ta cơ hội tấn công, nhưng không nhận ra quân sĩ ta không ở trong điều kiện có thể đánh, ta chỉ nắm nửa phần thắng
29
If we know that the enemy is open to attack, and also know that our men are in a condition to attack, but are unaware that the nature of the ground makes fighting impracticable, we have still gone only halfway towards victory.
Nếu biết có thể đánh địch, và biết quân sĩ ta sẵn sàng, nhưng không nhận ra địa hình bất lợi cho tác chiến, ta chỉ nắm nửa phần thắng
30
Hence the experienced soldier, once in motion, is never bewildered; once he has broken camp, he is never at a loss.
Bởi thế người có kinh nghiệm dụng binh, một khi đã hành động thì không bao giờ hoang mang; một khi đã phá trại địch thì không bao giờ để thua
31
Hence the saying: If you know the enemy and know yourself, your victory will not stand in doubt; if you know Heaven and know Earth, you may make your victory complete.
Thế mới có câu: Nếu biết địch và biết ta, chiến thắng sẽ không thể nghi ngờ; nếu nắm Thiên thời Địa lợi, ta có thể toàn thắng .
LÀNG NAM
Source Internet.