Tôn Tử Binh Pháp (Anh-Việt): Chương 9: Hành quân - The Army on the March

Sun Tzu's Art of War (Tôn Tử Binh Pháp )

Chapter 9. The Army on the March - Chương 9: Hành quân 

1

Sun Tzu said: We come now to the question of encamping the army, and observing signs of the enemy. Pass quickly over mountains, and keep in the neighborhood of valleys. 

Tôn Tử nói: Bây giờ ta hãy đề cập đến vấn đề dựng trại và quan sát đối phương. Qua núi phải vượt nhanh, đi gần thung lũng.

2

Camp in high places, facing the sun. Do not climb heights in order to fight. So much for mountain warfare. 

Dựng trại nơi đất cao, hướng về phía mặt trời.  Không leo lên cao để đánh. Quá nhiều điều phải tính khi dụng binh ở vùng sơn cước.

3

After crossing a river, you should get far away from it. 

Sau khi vượt sông, phải tránh xa nó.

4

When an invading force crosses a river in its onward march, do not advance to meet it in mid-stream. It will be best to let half the army get across, and then deliver your attack. 

Khi địch vượt sông tấn công, không chặn địch ở giữa dòng.  Tốt nhất để nửa số địch quân sang sông thì đánh.

5

If you are anxious to fight, you should not go to meet the invader near a river which he has to cross. 

Nếu nóng lòng muốn đánh, đừng giáp địch gần bờ sông nơi chúng vừa vượt qua

6

Moor your craft higher up than the enemy, and facing the sun. Do not move up-stream to meet the enemy. So much for river warfare. 

Dựng trại ở thế cao hơn quân địch, hướng về phía mặt trời.  Không ngược dòng sông đánh địch.  Quá khó khăn cho thủy chiến dưới sông.

7

In crossing salt-marshes, your sole concern should be to get over them quickly, without any delay. 

Khi vượt qua vùng đầm lầy nước mặn, mối quan tâm tối ưu là vượt qua chúng thật nhanh, không chậm trễ.

8

If forced to fight in a salt-marsh, you should have water and grass near you, and get your back to a clump of trees.So much for operations in salt-marches.

Nếu phải đánh nơi đầm lầy nước mặn, nên ở gần nơi có nước và cỏ, lưng dựa vào những khóm cây.  Quá nhiều về việc hành binh nơi đầm lầy.

9

In dry, level country, take up an easily accessible position with rising ground to your right and on your rear, so that the danger may be in front, and safety lie behind. So much for campaigning in flat country. 

Ở vùng đồng bằng khô ráo, chiếm lấy địa thế với gò cao ở bên phải và sau lưng, để đối địch ở mặt trước, và an toàn ở mặt sau.  Quá nhiều cho việc hành binh ở đồng bằng.

10

These are the four useful branches of military knowledge which enabled the Yellow Emperor to vanquish four several sovereigns. 

Đấy là bốn loại kiến thức dụng binh mà Hoàng Đế đã dùng để đánh bại bốn các nước chư hầu.

11

All armies prefer high ground to low. and sunny places to dark. 

Thường quân vẫn thích đất cao hơn thấp, và chỗ sáng hơn chỗ tối.

12

If you are careful of your men, and camp on hard ground, the army will be free from disease of every kind, and this will spell victory. 

Nếu lo lắng cho quân sĩ, cắm trại nơi đất khô, quân sẽ không nhiễm bệnh, điều ấy dẫn đến chiến thắng.

13

When you come to a hill or a bank, occupy the sunny side, with the slope on your right rear. Thus you will at once act for the benefit of your soldiers and utilize the natural advantages of the ground. 

Khi ở vùng đồi hay bờ sông, chiếm bên hướng mặt trời với địa thế bên phải và phía sau cao.  Được vậy sẽ có lợi cho quân sĩ và chiếm được địa lợi.

14

When, in consequence of heavy rains up-country, a river which you wish to ford is swollen and flecked with foam, you must wait until it subsides. 

Khi mưa lớn, nước sông dâng cao sủi bọt, không vượt sông, phải chờ đến khi nước rút

15

Country in which there are precipitous cliffs with torrents running between, deep natural hollows, confined places, tangled thickets, quagmires and crevasses, should be left with all possible speed and not approached. 

Ở nơi có vách cao, hang sâu, vùng không lối thoát, bờ bụi dày đặt, vũng lầy, khe núi, phải rút nhanh không đến gần.

16

While we keep away from such places, we should get the enemy to approach them; while we face them, we should let the enemy have them on his rear. 

Trong khi ta tránh xa những nơi hiểm trở này, hãy để địch quân đến nơi đó; khi đối mặt, hãy để địa hình hiểm trở nằm phía sau lưng địch

17

If in the neighborhood of your camp there should be any hilly country, ponds surrounded by aquatic grass, hollow basins filled with reeds, or woods with thick undergrowth, they must be carefully routed out and searched; for these are places where men in ambush or insidious spies are likely to be lurking. 

Nếu quanh trại có đồi, đầm hồ bao bọc bởi cỏ nước lau sậy, cây cối rậm rạp, phải được tuần tra xem xét kỹ lưỡng; vì những nơi ấy địch có thể phục kích, ẩn nấp theo dõi.

18

When the enemy is close at hand and remains quiet, he is relying on the natural strength of his position.

Khi địch quân đến gần mà vẫn yên lặng, chúng đang dựa vào vị trí địa lợi

19

When he keeps aloof and tries to provoke a battle, he is anxious for the other side to advance. 

Khi địch ở xa khiêu khích, chúng đang muốn dụ đối phương tiến lên

20

If his place of encampment is easy of access, he is tendering a bait. 

Nếu địch cắm trại nơi dễ tấn công, chúng đang nhử bẫy

21

Movement amongst the trees of a forest shows that the enemy is advancing. The appearance of a number of screens in the midst of thick grass means that the enemy wants to make us suspicious. 

Trong rừng cây cối rung chuyển chứng tỏ địch đang tiến quân.  Có nhiều chướng ngại vật trong cỏ có nghĩa địch bày trận nghi binh.

22

The rising of birds in their flight is the sign of an ambuscade.  Startled beasts indicate that a sudden attack is coming. 

Chim vụt bay lên là dấu hiệu có phục binh.  Thú vật hoảng sợ là dấu hiệu có địch đang tiến đánh bất ngờ 

23

When there is dust rising in a high column, it is the sign of chariots advancing; when the dust is low, but spread over a wide area, it betokens the approach of infantrỵ  When it branches out in different directions, it shows that parties have been sent to collect firewood. A few clouds of dust moving to and fro signify that the army is encamping. 

Khi thấy bụi bốc thành cột cao, đó là dấu hiệu chiến xa địch đang tiến; khi bụi bay thấy nhưng trải rộng ra một vùng, đó là dấu hiệu bộ binh địch đang đến.  Khi bụi bay ra nhiều hướng, đấy là dấu hiệu địch quân được gởi đi lấy củi.  Một vài đám bụi di chuyển bay vẩn vơ ám chỉ địch đang dựng trại.

24

Humble words and increased preparations are signs that the enemy is about to advance. Violent language and driving forward as if to the attack are signs that he will retreat.

Lời lẽ khiêm nhường nhưng tăng cường phòng bị là dấu hiệu sắp tiến công.  Lời lẽ thô bạo và có vẻ đang tiến công, ấy là dấu hiệu địch sẽ rút binh.

25

When the light chariots come out first and take up a position on the wings, it is a sign that the enemy is forming for battle. 

Khi chiến xa hạng nhẹ dạt ra hai bên, ám chỉ địch đang bố trận

26

Peace proposals unaccompanied by a sworn covenant indicate a plot. 

Cầu hoà mà không có giao ước ám chỉ địch có âm mưu

27

When there is much running about and the soldiers fall into rank, it means that the critical moment has come. 

Địch gấp rút bày trận, ám chỉ thời khắt quan trọng đã đến

28

When some are seen advancing and some retreating, it is a lure. 

Khi một số tiến một số lui, ấy là kế dụ địch

29

When the soldiers stand leaning on their spears, they are faint from want of food. 

Quân lính đứng chống dựa vào dáo là họ đang đói

30

If those who are sent to draw water begin by drinking themselves, the army is suffering from thirst. 

Người được cử đi lấy nước mà uống trước, đây là đội quân đang khát

31

If the enemy sees an advantage to be gained and makes no effort to secure it, the soldiers are exhausted. 

Nếu địch thấy điểm lợi mà không cố gắng đoạt lấy, chứng tỏ địch đang mệt mỏi

32

If birds gather on any spot, it is unoccupied. Clamor by night betokens nervousness. 

Chim đậu từng đàn, nơi ấy không có người. Kêu la về đêm chứng tỏ hoảng loạn.

33

If there is disturbance in the camp, the general's authority is weak. If the banners and flags are shifted about, sedition is afoot. If the officers are angry, it means that the men are weary. 

Trong trại hỗn loạn là quyền tướng đã suy yếu.  Nếu cờ xí nghiên ngả là hàng ngũ rối loạn. Nếu người cầm quân nóng giận có nghĩa là binh lính đang mệt mỏi

34

When an army feeds its horses with grain and kills its cattle for food, and when the men do not hang their cooking-pots over the camp fires, showing that they will not return to their tents, you may know that they are determined to fight to the death. 

Khi quân đem lương thực cho ngựa ăn và giết ngựa để ăn, và khi quân không treo nồi niêu lên phía trên bếp, ám chỉ họ sẽ không về trại, ta có thể biết địch sẽ tử chiến

35

The sight of men whispering together in small knots or speaking in subdued tones points to disaffection amongst the rank and file. 

Dấu hiệu quân lính thì thầm bàn tán từng nhóm nhỏ chỉ ra sự bất ổn trong hàng ngủ cầm quân

36

Too frequent rewards signify that the enemy is at the end of his resources; too many punishments betray a condition of dire distress. 

Thưởng quân sĩ quá thường xuyên là dấu hiệu địch đã cùng đường; quá nhiều sự trừng phạt để lộ ra tình trạng quẫn bách

37

To begin by bluster, but afterwards to take fright at the enemy's numbers, shows a supreme lack of intelligence. 

Bắt đầu hăng hái, nhưng về sau khiếp sợ trước số đông quân địch, ám chỉ một tướng kém trí

38

When envoys are sent with compliments in their mouths, it is a sign that the enemy wishes for a truce. 

Khi sứ giả được gởi đến với lời lẽ nhu hoà, ấy là dấu hiệu địch muốn cầu hoà

39

If the enemy's troops march up angrily and remain facing ours for a long time without either joining battle or taking themselves off again, the situation is one that demands great vigilance and circumspection. 

Nếu địch hung hăng bày binh bố trận giáp mặt với ta trong thời gian lâu nhưng không tiến đánh cũng không lui binh, tình thế này đòi hỏi ta phải đề phòng cao độ

40

If our troops are no more in number than the enemy, that is amply sufficient; it only means that no direct attack can be made.  What we can do is simply to concentrate all our available strength, keep a close watch on the enemy, and obtain reinforcements.

Nếu quân số ta không hơn quân số địch, ấy là không đủ thực lực; nó đồng nghĩa với việc không tấn công trực diện. Việc ta có thể làm là tập trung toàn bộ sức mạnh, canh chừng kẻ địch tối đa và thêm viện quân.

41

He who exercises no forethought but makes light of his opponents is sure to be captured by them. 

Kẻ không biết nhìn xa nhưng coi thường địch quân ắt sẽ bị địch bắt

42

If soldiers are punished before they have grown attached to you, they will not prove submissive; and, unless submissive, then will be practically useless. If, when the soldiers have become attached to you, punishments are not enforced, they will still be useless.

Nếu quân sĩ chưa gắn bó mà đã vội trừng phạt, họ sẽ không phục ta; quân không phục sẽ không dùng được.  Nếu quân đã gắn bó nhưng hình phạt không được thi hành, thì vẫn không dùng được.

43

Therefore soldiers must be treated in the first instance with humanity, but kept under control by means of iron discipline. This is a certain road to victory. 

Bởi thế ngay từ đầu quân sĩ phải được đối xử tử tế, nhưng để điều khiển họ cần phải có kỷ luật nghiêm minh. Đây là con đường đưa đến chiến thắng

44

If in training soldiers commands are habitually enforced, the army will be well-disciplined; if not, its discipline will be bad.

Nếu trong huấn luyện quân sĩ tuân mệnh lệnh theo thói quen, quân đội sẽ có kỷ luật tốt; bằng không, thì ngược lại.

45

If a general shows confidence in his men but always insists on his orders being obeyed, the gain will be mutual. 

Nếu một tướng chứng tỏ được lòng tin nơi quân sĩ, nhưng vẫn nhấn mạnh việc tuân thủ kỷ luật, đôi bên đều có lợi.

LÀNG NAM

Source Internet.