Nguyễn thượng Chánh, DVM
Từ những năm 80, một loại nước giải khát khá đặc biệt thấy xuất hiện khắp thế giới. Đó là nước tăng lực (Energy drinks) và rất được giới trẻ ưa chuộng.
Theo quảng cáo thì đây là một thức uống rất tốt để chúng ta giải khát, ổn định được tinh thần, dễ tập trung tư tưởng, tăng thành tích và cũng giúp cho các hoạt động biến dưỡng được hữu hiệu hơn...
Mùa thi cử, lợi dụng tính kích thích của nước tăng lực, sinh viên học sinh thường sử dụng các loại sản phẩm nầy như một cứu tinh để giúp họ ít buồn ngủ, học mau nhớ, mau thuộc bài.
Nước tăng lực rất phổ biến trong các phòng trà, các hộp đêm và các party của giới trẻ. Các cô các cậu dùng nó như một thứ nước giải khát uống cho khỏe và họ cũng thường pha với rượu để cho nó phê hơn cũng như giúp họ có sức chịu đựng mà nhảy nhót, quay cuồng la hét suốt đêm cho tới sáng.
Loại sản phẩm mới này không ngừng bành trướng thêm lên mãi và trong năm 2010 vừa qua, thương vụ của nước tăng lực trên thế giới được ước tính ở vào khoảng trên 40 tỉ dollars.
More than $40 billion sales of sports and energy drinks were recorded in 2010. The global sports and energy drinks market volume is estimated to grow at a CAGR of more than 3% every year.
Nước tăng lực có khác với nước thể thao không?
Câu trả lời là có khác.
Nước dành cho lực sĩ và dân chơi thể thao (sport drinks), thí dụ như Gatorade, Powerade có chứa một hàm lượng rõ rệt về đường glucide và các chất điện giải. Hai chất nầy giúp cơ thể tái nạp lại mau chóng số lượng nước đã mất sau một cuộc tranh tài mệt nhọc.
Ngược lại, nước tăng lực không thích hợp để cơ thể tái nạp được nước một cách tối hảo và nhanh chóng như nước thể thao.
Có cả một rừng nước tăng lực
Chỉ riêng ở Canada cũng có hằng trăm hiệu.
Sau đây là một số nước tăng lực tiêu biểu:
*Red Bull Energy Drink, Impulse Energy Drink, Dark Dog, Shark Energy Drink, Hype Energy Drink, Amo Energy Rush, Sobe Energy Rush, Red Rain, Red Dragon Energy Drink, Y J Stinger, Adrenaline rush, Full Throttle, Monster Energy Drink, Tab energy low calorie drink, Enviga…
Riêng loại nước tăng lực nổi tiếng Red Bull, phải chờ đến 2005 mới được Cơ quan Health Canada cho phép bán dưới danh nghĩa là thuốc thiên nhiên (Produit de Santé Naturel-PSN).
Liều lượng được giới y tế khuyến cáo là 500ml hay 2 lon/ngày.
Mỗi lon 250ml Red Bull có chứa lối 156 mg caféine.
Tại Canada, một sản phẩm muốn được xem là một loại thuốc thiên nhiên thì nó phải tuân theo một số điều kiện chẳng hạn như phải chứng minh tính cách trong lành của sản phẩm, nêu rõ trên nhãn cách dùng cùng những điều cấm kỵ nếu có.
Riêng tại Hoa Kỳ cũng có ít nhất 250 loại nước tăng lực đang được bán khắp nơi.Thí dụ:Red Bull, Red Rooster, Mountain Dew MDX, Tab Energy…
Nước tăng lực có chứa những chất gì?
Phần lớn chúng đều có chứa những chất sau đây:
- Glucose: chất đường để tạo calorie và giúp cho khỏe.
- Caféine: hiện diện một cách tự nhiên trong một số sản phẩm như trong hạt cà phê, trà, noix de cola, yerba maté, guarana, cacao, noix de kola.
Caféine giúp làm cho tỉnh ngủ, giảm mỏi mệt trong thời gian ngắn hạn. Ngoài ra caféine còn giúp giảm cảm giác đói bụng.
Caféine gây lợi tiểu. Lạm dụng caféine cơ thể sẽ bị mất nước và mất các chất calcium, potassium và magnésium qua nước tiểu.
Mỗi lon nước tăng lực có thể chứa từ 23 đến 240mg caféine.
- Acide pantothénique (vitamine B5): giúp vào việc biến dưỡng chất glucide và chất lipide. Tác dụng trên hệ thần kinh và trên tuyến nang thượng thận, bởi vậy người ta còn gọi acide pantothénique là vitamine antistress.
- Glucoronolactone: một loại glucose có tính giải độc. Mỗi lon nước có chứa từ 10 đến 1200mg chất này.
- Guarana: một loại thực vật Nam Mỹ. Hoạt chất là caféine. Guarana chứa một lượng caféine 2-3 lần nhiều hơn caféine trong hạt cà phê.
- Ginkgo biloba (bạch quả): chiết xuất từ lá bạch quả giúp làm chậm lại sự xuất hiện các trường hợp lú lẫn Alzheimer, sa sút trí tuệ (démence) ở người già cả. Có ích trong việc cải thiện hiệu năng nhận thức (performance cognitive).
- Ginseng (sâm): giúp tập trung tư tưởng và các hoạt động cần đến thể lực, bồi bổ cơ thể ở những người đang bị mỏi mệt và suy yếu.
- Inositol: tương tợ như những vitamines nhóm B. Giúp hệ thần kinh hoạt động tốt.
- Taurine: một amino acid giúp vào việc ổn định màng tế bào não bộ và cũng giúp vào hoạt động co thắt của tim... Nó cũng là một neurotransmittor giúp chuyển vận mệnh lệnh thần kinh. Có tính chống oxyt hóa (antioxydant).
Taurine có thể tìm thấy ở súc vật, ở người và ở một số thực vật.
Taurine là một thành phần của mật, sau một hoạt động thể lực tối đa và mệt nhọc, cơ thể không thể tiết đủ số lượng Taurine cần thiết.
Tác dụng về lâu về dài của Taurine trên sức khỏe con người chưa được biết rõ. Bởi lý do này, nhiều quốc gia cấm việc sử dụng Taurine trong dinh dưỡng.
Mỗi lon nước tăng lực có vào khoảng từ 150 đến 2000mg Taurine. Taurine sử dụng trong nước tăng lực Red Bull có nguồn gốc tổng hợp hóa học chớ không phải từ bò mộng như lời đồn đại.
- Riboflavine (vitamine B12), Niacine (B3), Pyridoxine (B6) và Cobolamine (B12):
Các vitamines nhóm B complexe rất cần thiết để tạo năng lực từ thực phẩm, yểm trợ hệ thần kinh trung ương và giúp tim mạch hoạt động tốt.
Có chứa bao nhiêu caféine?
- Cà phê filtre tách 237ml: 179mg caféine
- Cà phê tan liền: 76-106mg caféine
- Trà xanh: 30mg caféine
- Trà thường: 43mg caféine
- Coca thường 355ml: 36-48mg caféine
**Nước tăng lực
- Base 250ml: 23mg caféine
- Red Bull 250ml: 80mg caféine
- Energie 250mg: 86mg caféine
- Guru 250ml: 126mg caféine
- Full Throttle 473ml: 141mg caféine (của Cty Coca Cola)
- Rock Star Juice 473ml: 240mg caféine
*Red Bull (bò mộng húc nhau): một ngôi sao trong rừng nước tăng lực
Có thể nói Red Bull là thương hiệu nước tăng lực nổi tiếng nhất hiện nay.
Quảng cáo quá hay, quá tinh vi với hình ảnh tiếp thị hai con bò mộng đầy sinh lực húc nhau chết bỏ...
Qua hình ảnh nầy người tiêu thụ gắn liền ý niệm sinh lực, sức khỏe và gợi trong trí họ một cuộc sống sinh động lúc nào cũng vươn lên cao thêm mãi “Red Bull gives you wings”.
Công ty sản xuất chính đặt tại làng Fuschl am See của nước Áo cách thành phố Salzbourg 20km. Chủ nhân của Red Bull là nhà doanh nghiệp Dietrich Mateschitz...
Vào những năm 80, nhân các chuyến du lịch Á châu mà đặt biệt là Thái Lan, ông ta nhận thấy các doanh nhân Á châu sau các buổi họp căng thẳng và mệt nhọc thường hay uống một loại nước đựng trong các chai nho nhỏ được thấy bán đầy rẫy trong các chợ và trong các pharmacies bên đó. Họ nói loại thức uống nầy rất bổ, giúp giảm mệt và phục hồi sinh lực một cách mau chóng. Đây là thức uống rất phổ thông và rất bình dân được tìm thấy trong bất cứ quốc gia nào ở Á châu.
Tại Thái Lan, Krating Daeng (hay bò mộng đỏ) là một trong nhiều loại nước tăng lực phổ biến nhất.
Nước giải khát Krating Daeng của Thái Lan
Chaleo Yoovidhya, the self-made Thai billionaire founded T.C. Pharmaceuticals. In the 1970s, it formulated an energy drink prototype called Krathing Daeng, or Red Bull in English. It was popular among Thai truck drivers and laborers.
Mateschitz was the international marketing director for Blendax, a toothpaste company, when he visited Thailand in 1982 and discovered that Krating Daeng helped to cure his jet lag.
Between 1984 and 1987, Mateschitz worked with TCBG Pharmaceutical (a Blendax licensee) to adapt a flavor and marketing strategy for theEuropean market.
At the same time Mateschitz and Chaleo Yoovidhya founded Red Bull GmbH; each investing $500,000 of savings and taking a stake in the new company.
Chaleo and Dietrich each held a 49% share of the new company. They gave the remaining 2% to Chaleo's son Chalerm, but it was agreed that Mateschitz would run the company.[11] The product was launched in 1987 in Austria, in a carbonated format. (Wikipedia)
Là một nhà kinh doanh rất nhạy bén, Dietrich Mateschitz bèn chụp lấy thời cơ, hợp tác với nhà kinh doanh Thái Lan Chaleo Yoovidhya (cha đẻ loại nước Krating Daeng Thái Lan) để sáng lập ra nhà máy sản xuất Red Bull tại Áo. Lon Red Bull đầu tiên được tung ra vào năm 1987.
Trước khi sản phẩm có mặt trên thị trường, để gây ấn tượng tối đa nơi người tiêu thụ, những chiến dịch quảng cáo rất khoa học và rất tinh vi được tung ra rầm rộ khắp cả thế giới.
Ngày nay Red Bull có mặt trên 161 quốc gia với số nhân viên là 8,294 người. Năm 2011, bán được trên 4,6 tỉ lon, tăng 11.4% so với năm 2010.
A total of 4.631 billion cans of Red Bull were sold worldwide in 2011, representing an increase of 11.4% against 2010. Company turnover increased by 12.4% from EUR 3.785 billion to EUR 4.253 billion.
As of the end of 2011, Red Bull employed 8,294 people in 164 countries (end 2010: 7,758 in 161 countries).
Red Bull có màu vàng lợt, mùi trái cây pha lẫn mùi chanh, hơi chua chua, hơi ngọt ngọt và cũng hơi đăng đắng mùi café. Uống lạnh cũng khá ngon tuy giá hơi đắt một tí. Tại Canada, giá bán lẻ mỗi lon Red Bull 250ml là 3$...
Chưa vừa lòng với tài sản kếch sù do Red Bull đem lại, Dietrich Mateschitz lại còn là chủ nhân ông của hai lò xe đua Formule 1 và một lò Nascar. Ngoài ra, ông ta còn sở hữu hai clubs Football là Red Bull Salzburg, Red Bull New York và một đội Hockey có tên là Red Bull Salzburg EC...
Phải chăng thể thao cũng là một hình thức quảng cáo cho Red Bull?
Đúng là…vươn cánh bay cao!
*Four Loko
Từ năm 2005, một loại nước tăng lực mới cũng không kém phần nguy hiểm đã thấy xuất hiện trên thị trường Hoa Kỳ, đó là nước ngọt Four Loko do công ty Phusion Projects sản xuất.
Four Loko có chứa carbonated water, artificial flavor, cà phê, taurine, guarana và đặc biệt nhất có chứa rượu (6% tới 12% tùy theo tiểu bang).
Loko is just a clever marketing word derived from the Spanish word "loco," meaning "crazy." Four Loko is a malt liquor that comes in eight flavors and the alcohol per beverage is 12 percent
Tên Four Loko được lấy từ ý nghĩa :
- Four, có bốn chất cà phê, taurine , guarana, và rượu
- Loco là khùng điên, mad, crazy hết biết
Four Loko is said to contain as much alcohol as 5-6 beers, and as much caffeine as up to 5 cups of coffee. It is available in multiple flavors including Grape, Fruit Punch, Citrus, Orange Blend, Watermelon, Blue Raspberry, Lemonade, Cranberry Lemonade, and Lemon Lime. It is sold in 23.5 ounce cans, and contains between 6-12.5% alcohol content by volume. It also includes sugar, guarana, taurine as ingredients.
People who drink Four Loko sometimes refer to it as “blackout in a can”. It is known for giving drinkers a delayed “drunk” feeling, since it combines a large amount of caffeine and alcohol. The caffeine acts as a stimulant to prevent the drinker from fully feeling the effect of the alcohol. Then when it wears off, the effects are felt suddenly.
Một lon Four Loko 23.5 oz tương đương với ít nhất là 5 lon beer và 5 tách cà phê
Drinking one Four Loko is like drinking…
http://voices.washingtonpost.com/campus-overload/2010/11/drinking_one_four_loko_is_like.html
Loại sản phẩm nầy chủ yếu nhắm vào giới trẻ, sinh viên và học sinh.
Đã có nhiều trường hợp ngộ độc do rượu gây ra.
FDA đã cảnh cáo các nhà sản xuất trong đó có Four Loko về hiểm họa không tốt cho sức khỏe.
Các loại nước mùi vị trái cây có rượu như Four Loko cũng như những sản phẩm đồng loại có thể gây nghiện và làm black out (choáng váng, hết còn biết trời đất gì hết) ở người uống.
Tiểu bang Michigan, đã cấm bán Four Loko từ tháng 11/2010 và tiếp theo đó là trường Ramapo College ở New Jersey cũng ra lệnh cấm các loại nước ngọt có rượu chẳng hạn như Four Loko, Smirnoff Raw, và Core.
Có bảo đảm cho sức khỏe hay không?
Năm 2000, các giới y tế quốc tế mới bắt đầu quan tâm đến tính trong lành và an toàn của tất cả các loại nước tăng lực bán trên thị trường sau vụ một cầu thủ basketball trẻ tuổi người Irlandais chết ngay trên sân thi đấu vì đã làm một hơi đâu ba bốn lon Red Bull trước trận đấu. Các bác sĩ cho biết nạn nhân chết vì hội chứng rối loạn nhịp tim bất thình lình (Sudden arrhythmia death syndrome) và họ nghi do tác dụng của hai chất Taurine và Caféine chứa trong lon Red Bull gây ra.
Giới khoa học bắt đầu nghĩ đến mối liên hệ tiêu cực có thể có được giữa nước tăng lực và sức khỏe.
Tại Canada, người ta thấy trên lon Red Bull có những câu đại khái như...“Có chứa nhiều caféine, trẻ em và phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không nên sử dụng”… hay là…“Uống tối đa 500ml tức là 2 lon trong một ngày”, v.v…
Đầu năm 2007, Tổ chức Center for Science in the Public Interest Hoa kỳ làm áp lực với cơ quan kiểm soát thực phẩm và dược phẩm FDA để họ xiết chặt thêm quy định về các loại thức uống tạo sinh lực, chẳng hạn như bắt buộc nhà sản xuất phải nêu rõ số lượng caféine trên nhãn hiệu.
Nên biết rằng một sự phối hợp giữa caféine với các chất như guarana, yerba hoặc với noix de kola sẽ làm tăng tính chất kích thích của sản phẩm lên gấp bội. Và cũng nên biết là 3 loại thực vật nầy đều có chứa caféine.
Rượu và nước tăng lực không thể đi đôi với nhau.
Pha rượu mạnh vào các loại nước tăng lực là thói quen rất thường thấy trong các buổi liên quan, trong các bar và trong các party của giới trẻ. Họ gọi đó bằng những tên rất chịu chơi như Wolka Bulls, Red Bombs, Jager Bombs... Mục đích của các cậu các cô là để giảm tác dụng xỉn, buồn ngủ của rượu để bọn họ có thể vàcó đủ sức vui chơi xả lán cho tới sáng.
Đây là điều rất nguy hiểm vì người uống sẽ có cảm giác không bị say nhưng thật sự ra thì nồng độ rượu trong cơ thể đã vượt xa mức an toàn.
Các phản ứng thường thấy khi uống quá nhiều nước tăng lực:
- xáo trộn các chất điện giải.
- nôn mửa.
- nhịp tim đập không đều.
Tại Hoa kỳ 90% thanh thiếu niên dưới 25 tuổi đều uống nước tăng lực, trong số nầy có trên 25% pha rượu mạnh với nước tăng lực cho nó đúng điệu dân chơi.
Không nên lạm dụng nước tăng lực.
Quả thật nước tăng lực giúp ta khỏe khoắn, tỉnh táo, dễ tập trung tư tưởng và cũng giúp ta giảm bớt cảm giác xỉn vì rượu. Tuy nhiên nó có thể làm xáo trộn nhịp tim.
Những điều hiểu biết về chất Taurine còn rất mù mờ, đó là chưa kể đến tác dụng xấu có thể có khi 3 chất Caféine, Taurine và Glucoronolactone được phối hợp chung lại với nhau!
vidéo: Blackout in a can
http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&NR=1&v=03skL35IjFI
Kết luận
*-Không bao giờ pha nước tăng lực với rượu mạnh như Volka, Whiskey hoặc uống chung với beer. Caféine là một chất lợi tiểu, làm cho cơ thể bị mất nước và mất chất điện giải. Phối hợp chất kích thích caféine với chất làm suy nhược tinh thần là rượu có thể dẫn đến sự xáo trộn nhịp tim.
*-Không nên dùng nước tăng lực liền trước hay liền sau một cuộc tranh tài gây go về thể lực. Nước tăng lực không giúp tái nạp nước trong cơ thể và còn làm cho tim bị mệt hơn.
*- Không nên dùng nước tăng lực nhằm mục đích để giải khát. Để tránh tình trạng bị mất nước vì caféine, nên uống thêm nước.
*-Trẻ em, phụ nữ đang mang thai, đang cho bú và những người nhạy cảm với caféine đều không nên uống nước tăng lực.
*-Chỉ uống nước tăng lực khi thật sự cần thiết và cũng không nên uống nhiều và uống quá thường xuyên.
*-Cảnh giác với những lời quảng cáo quá ngon lành và quá nổ như...“Red Bull gives you wings”... Coi chừng không khéo Red Bull tiếp cánh cho ta vươn bay…luôn về bên kia thế giới đó!
*-Đối với Four Loko thì nên thật cẩn thận vì nó có chứa vừa alcohol và vừa cà phê./.
Tham khảo:
CBC. Raging Bull- Health warnings over popular drink being brushed off?
http://www.cbc.ca/consumers/market/files/health/redbull/
Alcohol and energy drink: an unrecognized danger
http://orlando.injuryboard.com/wrongful-death/alcohol-and-energy-drinks-an-unrecognized- danger.aspx?googleid=280014
MedLinePlus.Concerns grow over dangers of caffeinated alcohol drinks. Oct 28, 2010
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/news/fullstory_104910.html
Montreal, 2012
***
Anais's tragedy: calls for restrictions on energy drinks after teenager's death
Date
October 23, 2012 - 5:10PM
Anais Fournier ... died from heart arrhythmia due to caffeine toxicity that complicated a diagnosed heart disorder.
US teenager Anais Fournier was hanging out with friends at a shopping centre one Friday, sipping on a large Monster energy drink. She followed it with another the next day.
Less than a week later, on December 23, 2011, the 14-year-old was dead, the cause of death listed as heart arrhythmia due to caffeine toxicity that complicated a diagnosed heart disorder.
Her family is now suing the Californian maker of Monster Energy, saying it should be held liable for her wrongful death because it allegedly failed to warn of the product's dangers.
On Monday, the US Food and Drug Administration revealed it had received five death reports in the past year that said the victims had consumed Monster drinks, which are billed as a “killer energy brew” on the company's website, with the company's share price falling 16 per cent on the revelations.
Advertisement
Anais's case will be among the issues considered by an Australian government working group reviewing caffeine in foods.
Cardiologist Professor Chris Semsarian, from the University of Sydney, said there should be age restrictions and better labelling to warn that such energy drinks may unmask and trigger dangerous heart problems.
"I think overall they're probably safe to consume.
"But there's a growing reporting of young people having these energy drinks and then ending up having very serious rhythm problems of the heart, which can then lead to cardiac arrest."
The dose of caffeine in energy drinks - capped by Food Standards Australia at 320mg per litre - can increase the heart rate and lead to a small increase in blood pressure, Professor Semsarian said.
He said people under 16 shouldn't be allowed to have energy drinks and the labelling should be clearer and more prominent.
Hospital emergency room visits in the US involving energy drinks increased from 1128 to 13,114 between 2005 and 2009, according to the Substance Abuse and Mental Health Services Administration.
Energy drinks such as Monster and Red Bull are typically marketed as dietary supplements in the US and are not required to disclose caffeine levels. The type of 24-ounce, or 680-millilitre, can of Monster Energy Drink that Ms Fournier drank reportedly contains 240 milligrams of caffeine, about seven times the amount of caffeine in a can of softdrink.
Australian Beverages Council chief executive Geoff Parker said energy drinks were strictly regulated here compared to the US and other countries, considering the caffeine cap and advisory labels.
He said the caffeine limit meant that a standard 250ml can of energy drink had the same amount as a cup of coffee.
A study co-authored by Professor Semsarian, published in the International Journal of Cardiology in June, said caffeine added from things like guarana meant the total dose in some drinks could be as high as 500mg, about five times the amount found in coffee.
Australian Medical Association president Steve Hambleton said the regulations should be stricter.
"We've been observing the increasing reports of health risks and toxicity from caffeine over a period of time," Dr Hambleton said.
"I think there should be recognition that this product on its own is providing large doses of caffeine.
"And why are these available everywhere? Why is this dose of caffeine that's clearly meant for rapid consumption available in service stations? Why is it available in supermarkets?
"Of course, kids can get access to this on the way to school."
Another study looking at health risks and toxicity of energy drinks, published in the Australian Medical Journal in January, found that there were 297 calls to a poisons hotline between 2004 and 2010 related to energy drinks.
The study said 128 people had to attend an emergency department for treatment, with symptoms like stomach upsets and, in a small number, signs of hallucinations, seizures and cardiac problems.
Mr Parker said labelling energy drinks to warn of possible heart problems was accounting for a very small part of the population.
"Then we probably need to be labelling chocolate, or tea bags, or other products that can contain caffeine.
"We think that current labelling laws are more than adequate and we don't think we should be bring in overly onerous labelling regulations."
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.