Ngậm đắng nuốt cay

Lữ Giang

Hôm 15.10.2012 cựu hoàng Norodom Sihanouk của xứ Chùa Tháp đã qua đời tại Bắc Kinh. Di hài của ông được đưa về Phnom Penh hôm 17.10.2012 và được đặt ở Hoàng cung trong ba tháng trước khi hỏa táng. Chính phủ Kampuchia ra lệnh treo cờ rũ, còn dân chúng đeo băng đen với gương mặt đẫm lệ.

THÂN PHẬN NHƯỢC TIỂU

Có thể nói cuộc đời của cựu hoàng Sihanouk là biểu tượng cho thân phận của những nhà lãnh đạo của các nước nhược tiểu, bị các cường quốc biến thành con bài.

Nhưng Sihanouk khác với Nguyễn Văn Thiệu và Dương Văn Minh của Việt Nam. Sihanouk thấy rõ những chuyện sẽ xẩy đến cho đất nước ông và ông đã tìm mọi cách để thoát nạn, nhưng cuối cùng phải chấp nhận thân phận bi thảm của một nước nhược tiểu. Một vài câu chuyện chúng tôi sẽ kể lại dưới đây, cho thấy rõ điều đó.

Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu cũng bị Mỹ biến thành một con bài để thực hiện chính sách từng giai đoạn của Mỹ tại Đông Dương. Nhưng điều đáng buồn là ông Thiệu chẳng biết Mỹ và Việt Cộng đang làm gì trên đất nước mình, nên thường đưa ra những quyết định sai lầm. Khi thấy miền Nam không còn phương thức cứu chửa, Mỹ đã ép buộc ông từ chức và dụ Tướng Dương Văn Minh lên để đầu hàng, nhưng ông không hay biết điều đó và còn hỏi Đại Sứ Martin: “Nếu tôi từ chức, viện trợ Mỹ có đến không?”

Đại Sứ Martin đã nhờ Đại Sứ Mérillon của Pháp thuyết phục Đại Tướng Dương Văn Minh lên làm Tổng Thống để tuyên bố đầu hàng bằng cách nói với ông ta rằng chỉ có một mình ông ta mới có thể nói chuyện với “phía bên bia” được. Đại sứ Mérillon cho biết ông đã liên lạc với Hà Nội và họ đồng ý bàn với Dương Văn Minh về một giải pháp trung lập hòa miền Nam. Nghe bùi tai, Dương Văn Minh chấp nhận. Nhưng sau khi tuyên bố nhận chức, Dương Văn Minh cho người đi tìm Đại Sứ Mérillon thì ông ta đã biến mất rồi. Thất vọng, ông quay lại với Thích Trí Quang. Trong suốt đêm 29.4.1975 ông ngồi đợi Thích Trí Quang đưa người “phía bên kia” đến nói chuyện, nhưng ông bị cho leo cây nên phải tuyên bố đầu hàng!

Sihanouk không rơi vào tình trạng hoang tưởng như hai tướng Nguyễn Văn Thiệu và Dương Văn Minh, nhưng ông bị thời cuộc đưa đẩy, phải chấp nhận thân phận đắng cay.

Trước hết chúng tôi xin nói qua tiểu sử của ông, sau đó nói về những biến cố đã đưa đất nước Kambuchia và cuộc đời ông vào những ngày bị thảm để người Việt có thể rút kinh nghiệm.

VÀI DÒNG TIỂU SỬ

Quốc vương Norodom Sihanouk sinh 31.10.1922 tại Phnom Penh, con của quốc vương Norodom Suramarit và vương hậu Sisowath Kossamak. Thủa nhỏ ông học tiểu học ở École François Baudoin rồi học trung học tại Lycée Chasseloup Laubat (nay là Trường Lê Quý Đôn) ở Sài Gòn. Khi ông ngoại ông là quốc vương Sisowath Monivong băng hà, ngày 23.4.1941 Hội đồng Tôn tộc đưa ông lên làm vua. Ông đăng quang tháng 11 năm 1941. Vì Pháp đô hộ Kampuchia từ 1863 nên tuy ông là vua, mọi việc đều do Pháp lo liệu hết. Sau đó, ông được đi học về quân sự tại trường Saumur ở Pháp. Sau năm 1945, ông liên tục đòi Pháp trao trả độc lập. Ngày 9.11.1953 ông lên nắm chính quyền, nhưng đến năm 1955 ông nhường  ngôi lại cho cha ông. Năm 1960 cha ông qua đời, ông trở lại làm quốc vương.

THẤY TRƯỚC MÀ BƯỚC KHÔNG QUA

Năm 1960, Việt Cộng chính thức dùng lãnh địa Kampuchia làm sào huyệt tấn công Việt Nam Cộng Hòa. Sihanouk chắc chắn không ưa Cộng Sản rồi, vì Cộng Sản lúc nào cũng chờ cơ hội để lật ông và cướp chính quyền. Nhưng Việt Cộng không phải là kẻ thù duy nhất. Sihanouk đã tạo cho ông đến ba kẻ thù cùng một lúc: Đế quốc Mỹ, Việt Cộng và VNCH. Việt Cộng thì ngang nhiên chiếm đất Miên như chỗ không người, lại còn thành lập các tổ chức Miên Cộng để làm công cụ. Nhưng chuyện Việt Cộng thì hạ hầu phân giải. Trước mắt Sihanouk, Đế quốc Mỹ là kẻ thù nguy hiểm nhất, luôn âm mưu đảo chánh để lập chính quyền tay sai.

Năm 1970, khi tình thế xoay chiều, Sihanouk thấy rõ thế nào Mỹ và VNCH cũng sẽ hành quân qua Miên để phá sào huyệt của Việt Cộng, nên ông đi vận động Trung Quốc, Liên Hiệp Quốc và các nước Âu Châu nhờ đuổi Việt Cộng giúp. Đợi cho Sihanouk lên đường đi thuyết khách, Mỹ dùng Tướng Lon Nol làm đảo chánh ngày 18.3.1970 và lật đổ Sihanouk. Thế là VNCH mở hành quân qua Kampuchia như trên đất mình!

ĐÀNH ÔM NHAU HÔN THẮM THIẾT.

Lúc đó Sihanouk đang ở Pháp, ông chửi Mỹ rất ỏm tỏi. Nước Pháp, mặc dầu đã yểm trợ Sihanouk từ đầu, nhưng khi thấy tình thế như vậy, đã báo cho Sihanouk rằng không thể dùng đất Pháp làm võ đài đánh võ tự do được. Sihanouk đành phải dọt qua Bắc Kinh. Tại đây, Sihanouk lại gặp những tên đang ôm “mối cựu thù” với ông, tức những tên Miên Cộng đã từng bị ông lột trân truồng ra giữa ba quân thiên hạ mà tẩm quất, đó là Khieu Samphan, Hou Nim, Hou Youn và Saloth Sâr, tức Pol Pot! Nhóm này đã lập Đảng Nhân Dân (Pracheachon), nhờ Trung Cộng và Việt Cộng giúp “giải phóng” Kampuchia! Nhưng trước cái cảnh tha phương cầu thực này, cả hai bên đành tạm quên mối cựu thù, ôm nhau hôn rất là thắm thiết. Sau đó, cùng nhau lập cái gọi là Mặt Trận Liên Hiệp (FUNC) và Chính Phủ Liên Hiệp (GRUNC) để chống đế quốc Mỹ và tay sai Lon Nol!

LIÊN MINH ÂM PHỦ

Tháng 3 năm 1973, Khmer Đỏ đem Sihanouk về thăm “vùng tự do” ở Kampuchia. Sihanouk phải chấp nhận chuyến đi đầy nguy hiểm này để chứng minh cho thế giới rằng chính ông là người lãnh đạo kháng chiến chống Mỹ kíu nước, chớ không phải bọn Pol Pot. Nhưng sau đó Sihanouk lại trở chứng, tuyên bố sẽ từ chức khi chiến thắng. Lời tuyên bố này làm Khmer Đỏ chới với. Mao Trạch Đông phải can thiệp bằng cách nhắc khéo Sihanouk: “Nầy! Nầy! Chớ quên rằng những gì đã thỏa thuận giữa hai bên còn quan trọng hơn những bất hòa đó nghe!"

Ngày 17.4.1975, nhờ Việt Cộng đánh giúp, Khmer Đỏ đã chiếm được Phnom Penh. Không thấy bóng dáng Sihanouk đâu cả! Nhưng tới tháng 9, Khmer Đỏ lại lôi Sihanouk về đi họp Liên Hiệp Quốc! Ấm ức trong bụng lắm, nhưng quan thấy Trung quốc bảo đi sủa thì phải đi sủa thôi. Sủa xong, Sihanouk quay về Phnom Penh và sống tủi nhục ở đó hơn ba năm, cho đến ngày 6.1.1979, khi Việt Cộng đã chiếm Phnom Penh, ông được một máy bay Trung Quốc đưa về Bắc Kinh.

CHƠI TRÒ CẠO ĐẦU

Trong truyện ký “Norodom Sihanouk - Prisonnier des Khmers Rouges” (Norodom Sihanouk - Tù nhân của Khmer Đỏ), Sihanouk đã cho chúng ta thấy thân phận của một Quốc Trưởng chính phủ liên hiệp quốc cộng như thế nào.

Sihanouk và gia đình được đưa đến ở lâu đài sang trọng Khemarin dành cho một vị Quốc Trưởng và không phải làm việc gì cả. Ông tự gọi mình là “Quốc Trưởng thất nghiệp”. Một hôm, nhân được đưa đi thăm đền Ankkor, Sihanouk mới có dịp được thấy những cảnh điêu tàn của quê hương. Buồn quá, ông làm đơn từ chức gởi lên Angkar, cơ quan quyền lực tối cao của Khmer Đỏ, viện lý do đau ốm. Cả hai Phó Thủ Tướng là Khieu Samphan và Son Sann phải đến gặp Sihanouk để trấn an. Khiêu Samphan bảo đảm Khmer Đỏ sẽ không giết ông và ông vẫn là Quốc Trưởng muôn năm...

Mới đầu tháng 4 năm 1976, phái đoàn Quốc Hội đến trình diện Sihanouk, thế mà đến ngày 17.4.1976, khi thấy mọi cơ chế đã vững vàng, Khiêu Samphan đột nhiên tuyên bố Sihanouk là một nhà yêu nước, sau đó trình Quốc Hội chấp thuận một quyết định gồm ba điểm:

1.- Chấp nhận đơn xin từ chức của Sihanouk.

2.- Xây dựng một tượng Sihanouk ở PhnomPenh.

3.- Cấp cho Sihanouk 8000 Mỹ kim một năm.

Khieu Samphan lên làm Quốc Trưởng. Sihanouk xin đi chữa bệnh ở Trung Quốc, nhưng Khieu Samphan từ chối, viện lý do: “Chủ nghĩa đế quốc Mỹ, đặc biệt là CIA, đang tìm cách tách ông ra khỏi chúng tôi.”

Bắt chước Thủ Tướng Vũ Văn Mẩu của ta, Sihanouk cạo đầu và tiến hành một cuộc kháng cự thụ động. Kể từ đây, Sihanouk không còn được ra khỏi lâu đài của ông, một lâu đài được ông mô tả như một cái chuồng bò.

Kiểm điểm lại gia đình, ông giựt mình nhận ra rằng 5 đứa con, 14 đứa cháu và cha mẹ của chúng đã bị Khmer Đỏ đưa đi mất tích.

KHI CON QUẠ SỔ LỒNG

Chiều 3.1.1979 Khieu Samphan báo cho Sihanouk biết ông được giao sứ mệnh đi Liên Hiệp Quốc để bảo vệ chính nghĩa của dân tộc Khmer và tố cáo Việt Nam xâm lược. Ông nghĩ thầm: “Thế là con quạ sắp sổ lồng rồi!” Nhưng rồi ông nghĩ lại liền: “Khmer Đỏ đúng hay sai, cũng là dân tộc ta. Việt Nam mới là kẻ thù truyền kiếp”. Do đó, ông quyết định sẽ giúp Khmer Đỏ trong việc tố cáo Việt Nam xâm lược.

Nhưng ngày 6.1.1979, một phi cơ Trung Quốc đến Nam Vang chở Sihanouk và gia đình qua Bắc Kinh. Ngày 7.1.1979, khi Sihanouk đang dự tiệc mừng hội ngộ thì nghe tin Việt Cộng đã chiếm Phnom Penh. Ngày 8.1.1979, Trung Quốc đưa Sihanouk ra họp báo để tố cáo bọn bá quyền Việt Nam xâm lược.

Cuối tháng 1 năm 1979, Hội Đồng Liên Hiệp Quốc họp, Trung Quốc lấy dây xỏ mũi kéo Sihanouk đi theo. Được Trung Quốc lên dây cót, Sihanouk hát y chang như đã thu vô. Ông tố cáo Việt Nam đủ điều và cương quyết bảo vệ “chính nghĩa Kampuchia dân chủ.”

ĐÀNH VỀ QUÊ HƯƠNG THỨ HAI!

Lợi dụng cơ hội ngàn năm một thủa này, Sihanouk vào xin Mỹ tị nạn chính trị, Mỹ tiếp rất tử tế, nhưng lắc đầu lia lịa về cái chuyện xin tỵ nạn. Sihanouk buồn lắm. Thấy thế, Đặng Thiệu Bình bồi thêm:

“Anh đã từng nói anh coi Trung Quốc là ‘quê hương thứ hai’, tại sao anh phải đi tìm nơi nào khác mà không chọn ‘quê hương thứ hai’ này?”

Còn có nơi nào chịu chứa chấp đâu mà chọn? Sihanouk đành trở lại “quê hương thứ hai”!

Ngày 22.6.1982, Trung Quốc dẫn Sihanouk đến Kuala Lumpur, Mã Lai, ký với Son Sann và Khieu Samphan (Khmer Đỏ) thành lập cái gọi là “chính phủ liên hiệp” quốc cộng lần thứ hai để chống bọn bá quyền Việt Nam và tay sai là Heng Samrin. Ký xong, mực chưa ráo, Sihanouk nói với các ký giả:

“Đó là một sự liên hiệp nhục nhã! Một sự liên hiệp không trông sạch và cũng không có gì vẽ vang. Một sự liên hiệp đáng ghê tởm. Một hiệp ước với quỷ sứ!...”

Năm 1982, Sihanouk trở thành Chủ tịch bù nhìn của Chính Phủ Liên Hiệp Kampuchia Dân Chủ gồm có Đảng Funcinpec, Mặt trận giải phóng Kampuchia của Son Sann và Khmer Đỏ. Quân Việt Nam rút khỏi Campuchia năm 1989, để lại chính phủ thân Việt Nam do Thủ tướng Hun Sen lãnh đạo.

Với Hiến Pháp mới. Kampuchia đã chọn một chế độ được Son Sann mô tả là một chế độ “quân chủ lập hiến”, vua chỉ trị vì chớ không cai trị. Ngày 14.11.1991, Sihanouk trở về Kampuchia sau 13 năm lưu vong. Năm 1993, Sihanouk lại trở thành quốc vương Kampuchia và con trai ông, thái tử Norodom Ranariddh làm thủ tướng đầu tiên.

Do bệnh tật, ông phải đi lại chữa trị ở Bắc Kinh nhiều lần. Tháng 1 năm 2004, ông sang sống lưu vong tại Bình Nhưỡng rồi Bắc Kinh. Ngày 7.10.2004, lấy lý do sức khỏe kém, ông tuyên bố thoái vị. Ngày 14.10.2004, Hội đồng Tôn Tộc bầu Norodom Sihamoni, một trong những người con trai của Sihanouk, lên làm quốc vương mới. Sihanouk qua đời tại Bắc Kinh lúc 2 giờ 25 ngày 15.10.2012, thọ 90 tuổi. Bản tin ngày 17.10.2012 của đài RFI cho biết:

“Thủ đô Cam Bốt treo đầy những bức chân dung khổng lồ cựu vương đang tươi cười, và những người dân mặc đồ tang trắng, cầm quốc kỳ ùn ùn kéo về thành phố. Phát ngôn viên chính phủ Khieu Kanharith cho biết đã có trên 100.000 người trên các đường phố Phnom Penh, và nhiều người khác đang tiếp tục đổ về.

Thân phận của Sihanouk và đất nước Kampuchia quả đúng là thân phậm ngậm đắng nuốt cay. Nhưng Sihanouk vẫn được đa số quần chúng mộ mến vì ông đã trở thành huyền thoại. Một người dân Kampuchia tên là Sam Sivorn, 58 tuổi, nói với hãng thông tấn Pháp AFP: “Tôi sẽ nhớ Ngài. Tôi đến đây để khóc và giải tỏa nỗi buồn. Dưới sự trị vì của Ngài, chúng tôi đã sống hạnh phúc. Ngài chưa từng làm hại ai cả.”

Ngày 18.10.2012

Lữ Giang
Source Internet.