Sơ lược về nguồn gốc của chó
Tuy
đã có nhiều giả thuyết, nhưng trong thực tế người ta cũng chưa biết
chính xác lúc nào có chó và từ đâu chó bắt đầu sống chung với con
người. Chỉ biết là tổ tiên của chó nhà (“domestic dogs”) là chó sói
(“wolf”). Tất cả chó nhà, chó sói, các loại chồn… đều xuất xứ từ chung
một gia đình: Họ “Canidae.”
Qua
nhiều giai đoạn, chó nhà biến thể từ chó sói có lẽ nguyên thủy xuất
phát từ vùng Trung đông, Đông á hay Siberian (?) Các nhà nhân chủng và
khảo cổ học ước chừng chó nhà đã có mặt khoảng 12,000 đến 18,000 năm
rồi… Nghĩa là ngay sau khi con người bắt đầu biết sống định cư một
cách thường trực chứ không thích sống lối du mục lang bạt như trước.
Tuy vậy, không có nghĩa trước đó không có chó. Một tài liệu khảo cứu
mới đây xuất bản đầu năm 2013 nói là chó sói và chó nguyên thủy đã được
tìm thấy trong “Siberian fossil” cỡ 36,000 năm rồi; căn cứ trên các
thử nghiệm DNA.
Nhìn hình dạng các loại
chó German Shepherd (chó Bẹc-giê Đức), Huskies, chó Eskimo… chúng có
khuôn mặt giống y như chó sói; mặc dù tính tình và cách sống của chúng
(chó nhà) không có gì giống chó sói nữa…
Không
thể phủ nhận được là chó có nhiều khả năng rất đặc biệt và chó đã giúp
đở con người qua rất nhiều phương diện khác nhau: từ vấn đề săn bắn,
chăn lùa gia súc (cừu, bò, gà, vịt, ngỗng…); cho đến nghiệp vụ cảnh sát
(ngửi / đánh hơi tìm phát giác chất nổ, ma túy, xác chết…); giải trí
(đua chó, tranh đua thi chó đẹp, chó xấu, chó kiểng…); kéo xe (chó
Eskimo); dẫn dắt người mù lòa; bắt cả chuột (chó Phú quốc)…
Chó
là con vật có nghĩa nhất so với tất cả động vật sống chung quanh con
người. Chó biết phục tùng và phục vụ chủ rất tận tình mà vẫn bị người
(chủ) đem ra quạt chả chó dài dài… Đã vậy con chó còn bị con người
dùng tên “chó” để chửi con người khác rất thậm tệ. Chẳng hạn như:
“Đồ chó!”
“Đồ chó chết!”
“Đồ chó đẻ!”
“Đồ chó dại!”
“Đồ chó ghẻ!”
“Đồ chó điên!”
…
Chó Ta
Chó
sống ở Đông phương, Á châu nói chung, hẳn là loại chó xấu số, xui xẻo
tận cùng bằng số…. Trên mảnh đất phía Đông quả địa cầu, chó bị con
người bạc đãi hết chỗ để nói, không còn đủ chữ nghĩa để diễn tả… Thiệt
tình! Con người đối xử tệ với chó còn tệ hơn là… chó.
Ở
thế kỷ 21, nếu quý vị có may mắn sống ở nước ngoài lâu rồi, và không
phải là một tay ăn thịt chó mà có dịp thấy một mảng thịt chó to tổ bố,
hay nguyên cả một con chó đã thui nhe hai hàm răng trắng, treo lủng
lẳng trong tủ kiếng trước các quán nhậu, hay bày biện trên bàn, các
thớt thịt ở chợ; thịt chó 7-8 món thơm phức đã nấu sẵn bày trên bàn
nhậu từ Đại hàn, Trung quốc, Việt nam, Thái lan… không thể không khỏi
lắc đầu ngao ngán. Còn nếu quý vị là tay thích ăn thịt chó (có lẽ quý
vị cũng chẳng nên đọc bài này làm gì!) hãy dành một chút ít thì giờ
quan sát cái quang cảnh chó bị giết làm thịt (chó đang sống mạnh giỏi
bị đập đầu bằng củi tạ rồi trấn nước cho chết, thọc huyết, thui bằng
lửa rơm khói um cho đến khi nhăn răng…) hay lúc chó đang say sưa
“măng-giê ca-ca” bên lề đường; thì có lẽ cũng sẽ nuốt thịt chó không
nổi nữa… Đã đến lúc quý vị phải tìm cách cai thịt chó; y như cai thuốc
lá, thuốc lào, thuốc phiện,…
Dù quý vị có
tin hay không tin, tôi là dân Bắc kỳ 54 không hề ăn thịt chó, nhưng tôi
có nhận xét là dân Bắc kỳ đại đa số thích ăn thịt chó (!) Họ thích ăn
chó đến một mức độ khó hiểu. Quang cảnh bộ đội bắc Việt đi dép lốp,
sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, từ trong rừng rậm xếp hàng đi ra, nhìn
thấy con chó còn sống chạy ngang qua mặt là thèm đến chẩy nước miếng
rồi. Nếu cho “bộ đội cụ hồ” họ lựa chọn giữa thịt heo và thịt chó;
chắc chắn họ sẽ chọn thịt chó vì có lẽ tổ tiên của chó và tổ tiên cụ hồ
500 năm về trước ở cùng chung một nhà, cùng bú chung một con chó cái…
Không
có sẵn chó ở nhà để làm thịt, thì cứ “tự nhiên như người Hà lội” chỉ
việc đi qua hàng xóm trộm chó là xong. Dân trộm chó nhà nghề thường
hay đi cặp đôi. Chở nhau trên một xe gắn máy với đồ nghề gồm một cái
búa (hay một thanh sắt to cứng) và một cái bao tải. Khi có con chó xấu
số nào đó đang đi lơn tơn trên đường “marking territories” chẳng hạn,
bọn trộm chó chạy xe lại gần. Tên ngồi phía sau xe phạng thật mạnh một
búa mạnh vào đầu con chó. Sau đó chúng hốt thật lẹ con chó đã đang
ngất ngư con tầu đi vào bao tải và chở đi. Cũng nên biết thêm, ở Việt
Nam thời buổi này, làm lao động cật lực một ngày 8-10 tiếng chỉ kiếm
được giỏi lắm vào khoảng 2-3 đô la. Trong khi một con chó sống hay chó
chết có thể bán trên 100 đô la cho quán nhậu dễ dàng…
Nhưng
nghề nào cũng có tai nạn nghề nghiệp của nó. Nhiều vụ ăn trộm chó bị
dân làng phát giác, chặn bắt. Họ đập chết tại chỗ mấy tên trộm chó,
rồi sau đó đổ xăng đốt cháy rụi xác chết các tên trộm cùng với xe gắn
máy… Thật rùng rợn. Cảnh chết cháy này là đặc thù của chỉ có ở xã hội
chủ nghĩa Việt Nam: Vì ăn trộm một con chó mà bị đánh và đốt xác chết
nhục nhã như một con chó thui. Kinh thật.
Đầu
thế kỷ 20, Vì quá yếu, Trung hoa phải theo một chính sách hòa dịu,
nhượng bộ các liệt cường Anh, Pháp, Đức, Bồ Đào nha, Nhật bản… hết biết
– đại khái là các liệt cường muốn yêu sách cái gì thì Trung hoa tặng
liệt cường nguyên con cái đó để cho mọi chuyện êm thắm… y như nhà nước
csvn hiện nay nhượng bộ yêu sách của Trung cộng. Miễn sao giới cầm
quyền vẫn được yên ổn để ngồi vơ vét tài sản đất đai của dân mình là
chuyện tốt rồi.
Liệt cường đưa quân tràn
vào Trung hoa chiếm đất làm tô giới, thuộc địa… Họ đặt tòa đại sứ tại
Bắc Kinh cho có lệ; mục đích chính là để để tiện điều hành các tô giới
đã chiếm, và đưa thêm yêu sách quân sự, ngoại giao xử ép triều đình Mãn
Thanh.
Một hôm, ông Đại sứ Anh quốc ở Bắc
kinh đem biếu Từ Hi Thái Hậu một con chó nhỏ loại “Toy Pooddle” làm
quà. Vài hôm sau vị Đại sứ này gặp lại bà Từ Hi trong cung điện, và
nhân tiện hỏi thăm về con chó:
“Thưa Mẫu hậu. Mẫu hậu có thích con chó tôi biếu hay không?”
(“How do you like the dog, Your Majesty?”
Mụ Từ Hi trả lời:
“Cảm ơn Ông nhiều. Con chó mà ông cho tôi, ngon hết xẩy. Hẩu xực lớ!”
(“Oh! Thank you very much. It was delicious.”)
Ông
Đại sứ Anh quốc hết hồn khi được thông báo về số phận của con chó được
đem làm quà tặng. Không thể ngờ rằng con chó nhỏ quí phái dễ thương đã
bị mụ Từ hi Thái hậu đem làm phá lấu, tiềm thuốc bắc và dùng cơm tối
mất đất rồi!
Năm 2005 khi tôi có chuyện gia
đình phải về quê cha đất tổ ở ngoài Bắc Việt Nam. Nhân chuyến đi đó,
tôi đã làm một cái “tour” Hà nội - Chùa Hương cho biết sự tình. Đường
xe hơi chạy chạy từ Hà nội đến Bến Đục (Bến đò ở suối Yên cách chùa
Hương 3 cây số) dài khoảng 60 cây. Trên quãng đường 60 cây số này,
tôi nhìn thấy bên đường cứ khoảng 2-3 cây số là có một cột khói đen cao
ngút lên trời… Lấy làm lạ, tôi hỏi anh hướng dẫn du lịch (tour guide)
là khói gì vậy hà? Anh ta trả lời là khói thui chó!!! Trời đất thiên
địa ơi! Hèn gì không khí hít thở của cả Bắc phần Việt Nam lúc nào cũng
có thoang thoảng mùi thịt chó (thui) và mắm tôm… Ngay trong thiên
đường csvn, chó cũng sống không yên ổn!
Chó Tây
Chó
có lẽ đã có tu nhiều kiếp cho nên mới được sinh ra ở Tây phương. Ở
đây, chó được đối xử như “người bạn tốt” của con người (The man’s best
friend!) Người Tây phương văn minh họ không ăn thịt “bạn tốt” của họ.
Tôi tưởng tượng ra một mẩu đối thoại của hai tay bợm nhậu ăn thịt
“người bạn tốt” (man’s best friend) nào đó của người mình như sau:
- Thịt này ngon quá. Mà thịt nào vậy?
- Thịt người bạn tốt của mình (our best friend) đấy.
- Tao thích (thịt) nó lắm…
Chỉ nghe qua đã thấy không ổn rồi… Đó có lẽ là lý do mà người Tây phương họ không bao giờ ăn thịt chó (?)
Thực
tế, chó Tây được đi cắt tóc, được ăn uống thực phẩm vệ sinh dinh dưỡng,
được đi bác sĩ (thú ý) để chích phòng bệnh, và được săn sóc y tế thỏa
đáng khi đau ốm… Mấy bà già nhà giầu cô đơn của Mỹ còn để lại cả gia
tài bạc triệu đô la cho chó trong di chúc của họ (“Will”).
Ông Bác sĩ Mỹ của gia đình tôi có khuyên tôi là:
“Anh
nên cho con cái của anh học làm Bác sĩ Thú y (Vet - Veterinarian) thì
tốt hơn. Bác sĩ “chó” bây giờ còn làm nhiều tiền hơn Bác sĩ “người” mà
lại đóng ít tiền bảo hiểm (cho ba cái vụ malpractice) và ít bị kiện
tụng rắc rối (vì chó không biết nói láo).”
Theo
báo cáo vào tháng 10/2012 của nghiệp đoàn các công ty thực phẩm dành
cho chó thì ở Hoa kỳ, chưa kể các thú vật khác nuôi trong nhà, có 74
triệu con chó. Mỗi gia đình Mỹ chi tiêu / mua trung bình khoảng
$US165.00 tiền thực phẩm chó mỗi năm cho 1 con chó. Kỹ nghệ “đồ ăn
chó” (Dog Food Industries) là một “big business” trị giá trên 10 tỷ đô
la mỗi năm. Mỗi siêu thị của Mỹ đều có một hai dãy quầy dành riêng cho
đủ các loại “đồ ăn chó.”
Cuối tháng 9 năm
1975, sau khi được phép ra khỏi trại tị nạn “Camp Pendleton” ở
Oceanside, California, tôi tạm thời định cư ở San Diego. Đầu năm 1976,
tôi tình cờ gặp lại một thằng bạn thời niên thiếu khi hai đưa còn cởi
truồng tắm mưa ở Việt Nam. Hắn vốn là Trung úy Hải Quân VNCH, được gởi
qua Mỹ học ở căn cứ Hải Quân Coronado - San Diego về “Thủy bộ (học tập
cho tầu đổ bộ lính từ sông biển vào đất liền).” Sau ngày 30 tháng 4
năm 1975, vì tình trạng “stateless” của các sinh viên du học và người
đi tu nghiệp, Hải quân Mỹ cho anh ta xuất trại Huấn luyện Thủy bộ vĩnh
viễn. Anh ta sinh sống bình thường như các thường dân tị nạn cs khác ở
quanh vùng San Diego. Trong câu chuyện trao đổi, anh bạn cho tôi biết
khóa học Thủy bộ của anh ta gồm có một số đông sĩ quan hải quân Việt
Nam cấp bậc từ Trung úy đến Trung tá tham dự. Anh kể có một câu chuyện
xẩy ra làm mất mặt bầu cua, thể diện QLVNCH như sau:
Trong
trại lính (traininh camps / barracks) Hải quân Mỹ họ cấm nuôi chó
(“pets”). Không hiểu tại sao quân cảnh Mỹ cứ thấy trong thùng rác có
các lon (cans) đồ ăn chó vất vào đó?… Sau khi cho điều tra, theo dõi
thì quân cảnh Mỹ phát giác, bắt tại trận một bố Hải Quân Thiếu tá
“a-na-mít.” Me-xừ quan tư này thèm thịt chó quá; Ông ta đi chợ Mỹ thấy
họ có bán “đồ ăn chó.” Bố này tưởng lầm là chợ Mỹ có bán thịt chó đóng
hộp cho nên bố ta mua một sẵn một lố hộp “dog foods” đem về trại để
lén ăn dần cho đỡ thèm… Thiệt tình! Đến nước được đi du học tu nghiệp
ở Hoa kỳ mà vẫn chưa bỏ tật thèm thịt chó!?
Vì
“áp lực” của vợ con, tôi đành phải mua một con chó “Poodle” về nuôi
trong nhà gọi là cho vui cửa vui nhà (!)… Tính về sức lao động phải bỏ
ra, gia đình tôi vất vả với con chó nhỏ xíu này còn hơn là lúc săn sóc
bà nội tôi khi còn sống… Tôi đã phải đóng học phí cho nó đi học hết 4
khóa “dog obedience trainings.” Hoàn tất xong mấy khóa học, con chó
của tôi được cấp 4 giấy chứng chỉ tốt nghiệp có đóng dấu ký tên đàng
hoàng tử tế! Không phải loại bằng giả như ở Việt Nam? Nhờ mấy khóa học
này mà nó biết cách đi ị đi đái đúng cách chứ không làm bậy tùm lum tá
lạ trên mặt thảm trong nhà như lúc trước. Chó còn phải có “lai sờn”
hợp lệ (License chó / sau khi đóng một số tiền lệ phí hàng năm không
nhỏ) và thẻ bài cấp bởi cơ quan thẩm quyền về chó của thành phố. Chó có
lịch trình chích phòng ngừa đủ các thứ bệnh chó mà tôi phải triệt để
tuân hành. Cứ vài tháng phải đem chó đi “clean” răng một lần tốn mỗi
lần cũng vài trăm bạc (vì phải đánh thuốc mê chó trước khi “clean”
răng!) Nhưng mà vấn đề đau đầu nhất phải là cái dịch vụ cắt tóc chó:
Cứ 4 tuần con Poodle khốn lịn này cưa của tôi mất $25.00 tiền cắt tóc
(cộng tiền “tips”) trong khi tôi, khổ chủ của nó, chỉ tốn $8.00 cho mỗi
lần cắt tóc. Thật là bất công! Con chó này nhỏ; nhưng nó này ăn khỏe
hết biết. Nó chỉ ăn thức ăn đặc biệt dành cho chó nhỏ; không thôi nó
cho “bonus” ra đầy nhà ráng mà chịu… hốt!!!
Hồi
còn sống trong các trại tị nạn do Mỹ dựng lên từ Phi luật tân cũng như
trên lục địa Hoa kỳ, tôi đã nghe người ta nói chuyện với nhau đại khái
là ở ngoài đời sống thật của xã hội Mỹ, có cả cái nghề gọi nôm na là
“Dẫn cho đi chơi” (Walk the dogs) có trả tiền theo giờ. Lúc ấy tôi còn
lạc hậu chưa biết trời trăng gì, cứ tưởng đây là loại chuyện khôi hài,
nói nghe cho vui rồi bỏ. Ai dè sau này mới hiểu đó là chuyện có thật
chăm phần chăm. No Joking.
Vốn là khi cả
nhà tôi cần đi Las Vegas vài ngày “vacation” nghỉ xả hơi, thì phải gởi
con chó “Poodle” vào “Dog Kennels” (một loại “motel” dành riêng cho chó
!) chứ chẳng có thân nhân yêu quý nào tình nguyện hảo tâm giữ nó dùm
cho vài ngày. Trong phần “services” có trả tiền mà bà chủ “Dog
Kennel” cho tôi biết là mỗi ngày nhân viên của “kennel” có thời khóa
biểu dẫn chó đi dạo 1-2 tiếng đồng hồ cho chó giãn gân cốt… Chứ chó Mỹ
không thể nhốt nó như tù cải tạo cs 3-4 ngày liền mới cho ra khỏi
chuồng… Hết ý kiến. Chưa hết. Mỗi làn trở về nhà (sau chuyến
vacation) lãnh chó ra khỏi “kennel” là phải lái xe chạy thẳng ngay đến
nhà thương chó vì nó ỉa chảy, nôn mửa loạn lên… Tôi hỏi cô Vet
(veterenian – Bác sĩ súc vật / chó) ở Dog hospital là lý do tại sao cứ
mỗi lần tôi gởi chó vào “kennel” là nó bị ốm kịch liệt như vậy? Cô Bác
sĩ chó đẹp thơ mộng giải thích cho biết là chó đã quen sống với chủ mỗi
ngày rồi. Bây giờ gởi nó vào “motel” chó, nó bị “stressed?!” Thiệt
tình. Chó mà cũng có chuyện bị “stressed?” Còn chó bị thọc huyết rồi
đem quạt chả chó thì bị “stressed” cỡ nào? Nhiều khi tôi chỉ muốn đóng
thùng gởi thẳng nó về cho mấy bố Việt cộng “xử ní” (hay giải phóng
cũng được!) cho rảnh nợ…
Cái “văn hóa đối xử
tốt với chó” của Tây phương nói chung và Hoa kỳ nói riêng không phải là
hoàn mỹ… Lấy cái chuyện dắt chó đi dạo (“walkinh the dogs”) làm thí
dụ. Nếu một người ở hành tinh khác nhìn vào việc “dắt chó đi dạo” ở Mỹ
qua viễn vọng kính (“telescope”) chắc chắn sẽ họ nghĩ lầm là chó mới
chính là con vật lãnh đạo ở quả đất này chứ không phải con người
(!)… Thử phân tách cái hình ảnh người “chủ” chó đi lẽo đẽo đằng sau
con chó, một tay cầm một bịch “plastic” đựng “kít chó” thì, con chó
mới đúng là “chủ” chứ không phải con người là “chủ”… Áp dụng cho chính
mình cũng vậy: Nếu mình đi dạo trong công viên mà có đệ tử nào đó phải
đi phía sau mình, tay cầm một bich “kít” cho mình thi người ta sẽ nghĩ
ai là chủ ai?
Lời kết
Trước
đây, tôi cứ ngỡ chữ “Chó Má” là một chữ kép dùng để chửi. Nhưng thực
ra chữ “Má” còn có nhiều nghĩa khác nhau như tôi đã tìm hiểu như sau:
-
“Má” là một chữ tượng thanh được đọc kèm theo sau chữ “Chó” để làm chữ
kép “chó má” có một âm vang gây thêm sự chú ý; chứ thực sự nó không có
nghiã gì cả. Tương tự như chữ “chóc” của “Chim chóc,” hay chữ “búa”
của “Chợ búa…”
- Một vài dân tộc miền thượng du Bắc phần cũng gọi con chó là “Má.” Tiếng Thái cũng gọi con chó là “Tu má.”
Nhiều
cao nhân còn cố gắng giải thích chữ “Chó Má” một cách bác học hơn:
“Chó” và “Má” là hai loại chó khác biệt với nhau. Con “Chó” không gặm
xương chó; còn con “Má” là con chó cứ “vô tư” gặm xương đồng loại rất
“nhiệt liệt”…
Con
chó “Má” (loại chó gặm xương chó) ở Việt Nam bây giờ chỉ đi có hai chân
và đông đảo lắm… Ra đến đầu ngõ là đã gặp loại này chó má này rồi. Có
hơn 3 triệu con chó má đang tự ngắm mình qua viễn vọnh kính và hiểu lầm
là chính chúng mới là chủ nhân của đất nước Việt Nam; chứ không phải
chủ đất nước là 90 triệu dân đi đàng sau chúng nó… Qua chuyện Chó Má
vừa rồi, nếu phải nói Việt Nam đang ở trong thời buổi nhiễu nhương thì
cũng không có gì quá đáng.…
Source http://www.truclamyentu.info/tlls_tranvangiang/tvg_cho-ma.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.