TAY TIÊN MỘT VẪY ĐỦ MƯỜI khúc ngâm

            Sau khi du Thanh minh về, Kiều nhớ đến nấm mồ vô chủ của Ðạm Tiên càng cảm thấy một nỗi buồn man mác xâm chiếm cõi lòng. Nghĩ phận người lại nghĩ phận mình, hay kiếp hồng nhan rồi phải chung một mạng bạc. Ðêm đến, Kiều nằm mộng thấy Ðạm Tiên đến nói chuyện với mình. Ðoạn nầy, Truyện Kiều có câu:

Hàn gia ở mái tây thiên
Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu
Mấy lòng hạ cố đến nhau
Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng
Vâng trình Hội chủ xem tường
Mà xem trong sổ Ðoạn trường có tên
Âu đành quả kiếp nhân duyên
Cũng người một hội một thuyền đâu xa!
Này mười bài mới mới ra
Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời
Kiều vâng lãnh ý đề bài
Tay tiên một vẫy đủ mười khúc ngâm(Câu 195 đến 206)

            "Mười bài mới mới ra" tức là mười đề thơ của Hội chủ hội Ðoạn trường mới ra cho các hội viên làm. Nay đưa cho Kiều làm. Theo nguyên truyện "Kim Vân Kiều truyện" của Thanh Tâm Tài Nhân, thì mười đề ấy là: 1. Tích đa tài (tiếc người đa tài); 2. Liên bạc mạng (xót người bạc mạng); 3. Bi KỲ LỘ (BUỒN CHIA ĐƯỜNG); 4. ỨC cố nhân (nhớ người xưa); 5. Niệm nô Kiều (nhớ cô hầu); 6. Ai thanh xuân (thương tuổi xanh); 7. Ta kiển ngộ (than vận rủi); 8. Khổ linh bạc (khổ suy tàn); 9. Mộng cố viên (mơ quê nhà); 10. Khốc tương tư (khóc tương tư)

            Với mười đầu đề, Kiều lấy giấy bút viết thao thao bất tuyệt. Chỉ trong giây lát, đủ mười bài từ khúc theo lối hồi văn.

1. Tiếc đa tài:

Tờ oanh nỡ bỏ hoài
Hợp hoan ngày tháng phổ cho ai?
Tương tư mình gác để ngày mai.
Ðể ngày mai!
Tiếc cho tài!

2. Xót bạc mạng:

Ðêm đêm một mình lạnh
Nhà vàng nghe nói để A Kiều
Một mặt nghe chừng khó hân hạnh
Khó hân hạnh!
Xót bạc mạng!

3. Buồn chia đường:

Khúc đường quanh co thực khổ đi
Ðường khổ chưa bằng lòng em khổ!
Một bước sai thì ngàn bước lỡ!
Ngàn bước lỡ
Buồn chia đường!

4. Nhớ người xưa:

Tóc bạc nhưng tình vẫn chưa thân
Cần gì trước phải lên tận mây xanh
Ngồi xe đội nón mới là chân
Mới là chân
Nhớ cố nhân!

5. Nhớ cô hầu:

Soi gương hồn biến đâu?
Ta thấy ai vẫn còn than thở!
Son phấn thôi đừng giễu cợt nhau
Giễu cợt nhau
Nhớ cô hầu

6. Xót tuổi xuân:

Cành hoa giống mỹ nhân
Xuân sắc núi rừng ôi đẹp đẽ
Muốn mượn mưa xuân tưới hoa thần
Tưới hoa thần
Xót tuổi xuân!

7. Than vận rủi:

Giấc mơ tỉnh rồi đó,
Ðâu phải gặp ai cũng kêu thương
Chỉ vì lầu son lối chưa tỏ
Lối chưa tỏ
Than vận rủi!

8. Khổ suy tàn:

Thân này hết đường bước
Lìa cành hoa rụng khắp đông tây
Nhạn lạc đàn bay quanh hiên trước
Quanh hiên trước
Khổ suy tàn!

9. Mơ quê nhà:

Hồ về cậy ai đưa?
Cảnh cũ cúc tùng không thấy nữa
Mây trắng cỏ thơm lặng như tờ.
Lặng như tờ
Nhớ quê nhà!

10. Khóc tương tư:

Nghẹn ngào đã lắm khi
Lòng đau không giữ nổi tiếng khóc
Ðất cũ tình thâm luống sầu bi
Luống sầu bi
Khóc tương tư!

            Kiều viết xong, trao lại cho Ðạm Tiên. Xem qua, Ðạm Tiên tấm tắc khen:
- Qủa thực mỗi chữ khác gì ôm khối hận. Nếu đem vào tập "Ðoạn trường", chắc chắn sẽ đoạt giải nhất!

            Ðoạn này trong Truyện Kiều có câu:

Xem thơ nức nở khen thầm
Gía đành tú khẩu cẩn tâm khác thường!
Ví đem vào tập Ðoạn trường
Thì treo giải nhất chi nhường cho ai?(Câu 207 đến 210)

Source http://vuhuu.edu.vn/null/Ebook/Dien_Tich_Kieu/bai6.htm